O Festival Irmandiño é un proxecto que naceu en 1980 como resposta á necesidade de proxectarnos como pobo con historia propia, como herdeiros duns galegos e galegas que, aló polo século XV, se rebelaron contra o poder establecido, contra unha situación social de opresión, abuso e miseria.

Os veciños e veciñas de Moeche desexaban naqueles primeiros anos de democracia contribuír, dende a cultura e a historia a que Galiza tivese voz propia, como tivo noutros séculos. Deste xeito o festival converteuse axiña nun referente cultural singular no país.

Á vez, eses primeiros organizadores tiñan outro motivo máis tanxíbel e máis próximo, conseguir que o castelo de Moeche non se deteriorase máis e se mantivese como símbolo do concello e da nosa historia. Hoxe en día, este obxectivo estase a cumprir grazas á constancia e entrega de moita xente implicada con este concello e con este país.

A manifestación artística propia do Irmandiño é a música folk, que nos anos 80 era un dos símbolos reivindicativos de Galiza. Pero tamén houbo espazo para outras artes: teatro, artesanía, etnografía, pintura, artesanía, música coral, deseño (concurso de carteis), investigación, (Premio de investigación histórica), etc

Para todas as persoas que ao longo do tempo estiveron ligadas ao festival dalgún xeito unha das características é a capacidade de aglutinar xentes de todas as idades, dende nenos a vellos, e de diferentes lugares.

A transmisión interxeracional é un trazo do Irmandiño xunto co feito de ser unha festa aberta; dende o primeiro ano os veciños e veciñas de Moeche non estiveron sós xa que o festival é froito do traballo de moitas persoas ligadas afectivamente a Moeche. O relevo na organización vai pasando de mans en mans, mesmo de xeración en xeración; os que botaron a andar os primeiros Festivais continúan vecellados e así hoxe participan homes e mulleres que sobrepasan os 70, e incluso os 80, con pequenos e pequenas de curta idade.

Non podemos deixar de mencionar a ese público fiel que ano tras ano nos visita, mozos e mozas que acoden sen falta á cita do Irmandiño e sen eles o festival non sería o mesmo.

O inicial espírito reivindicativo da nosa existencia como pobo con cultura e lingua de seu así coma da nosa conciencia social, especialmente nestes tempos de vertixe e uniformización, debe seguir vivo nas vindeiras edicións e así se veu plasmando especialmente nos diferentes pregóns da man do poeta Manuel María, o artista Xurxo Souto, os poetas Rafa Villar e Alfonso Venancio ou o escritor Sechu Sende.

Só resta desexar que o Festival Irmandiño siga sendo unha expresión da cultura como sinal de afirmación colectiva, expresión dunha tradición da que todos e todas debemos aprender para construírmos o futuro da nosa Terra.